Przewodnictwo na ziemi zawierciańskiej zaczęło się wraz z powstaniem Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w 1910 r. Już wtedy odbywano pierwsze wycieczki na teren Wyżyny Krakowsko- Częstochowskiej, którym przewodzili znani zawiercianie. Chociaż oni sami o tym jeszcze nie wiedzieli, to już wtedy można ich było nazywać PRZEWODNIKAMI.
W skład pierwszego zarządu oddziału wchodzili: Czesław Chodorowski ( prezes), członkowie: Józef Brzeziński, Marian Ginsberg, Kazimierz Kaczorowski, Jan Pasierbiński, Konstanty Piotrowski, Józef Przepieść, Stefan Przyborowski, Bronisław Szulc, Stanisław Szymański, ks. Bolesław Wajzler i Marian Wielicki.
Do Zawiercia i na Jurę przybywały wycieczki z innych oddziałów PTK. Pierwsza wzmianka dotyczy wycieczki z Warszawy odbytej 7-8 maja 1910 roku, której uczestnicy nocowali w Zawierciu w Domu Ludowym, a następnego dnia udali się wozami konnymi do Siewierza, gdzie zwiedzili ruiny zamku oraz kościoły: romański i parafialny. Wycieczce przewodniczył sam Aleksander Janowski. Następna wycieczka z Warszawy przybyła do Zawiercia 15-16 maja 1910 r. również pod przewodnictwem Janowskiego i po zwiedzeniu huty żelaza, wozami konnymi udali się do Podzamcza i Pilicy, gdzie zanocowali w pałacu Arkuszewskich. W następnym dniu zwiedzili Smoleń i źródła Warty w Kromołowie.
Takie były początki, natomiast kilkadziesiąt lat później w 1968 r. odbył się pierwszy formalny kurs przewodników po woj. katowickim, który ukończyli: Stanisław Bielecki , Adam Bogacki, Jan Czap, Janusz Kasprzycki, Adam Komenda, Piotr Kowalczyk, Henryk Krakowian, Zdzisław Latacz, Eugeniusz Łazarz, Stanisław Puchała, Bolesław Sobas, Andrzej Stróżecki, Alojzy Szar, Hanna Suchanowska .
Rudy Raciborskie kurs przewodnicki 1968
od lewej: Bożenna Latacz, Piotr Kowalczyk, Zdzisław Latacz, Teodor Belke kierownik kursu, tyłem Eugeniusz Łazarz
W następnym roku 12 osób wzięło udział w zebraniu założycielskim Koła Przewodników przy Oddziale PTTK w Zawierciu i wyłonili spośród siebie pierwszy zarząd w składzie:
Przewodniczący: kol. Janusz Kasprzycki
Zastępca: kol. Henryk Krakowian
Sekretarz: kol. Zdzisław Latacz
Członek: kol. Piotr Kowalczyk
Szkoleniowiec: kol. Jan Czap
Przez wiele lat członkowie koła zajmowali się organizacją i prowadzeniem wycieczek, działali w zakładach pracy i wśród młodzieży, współpracowali z wieloma organizacjami społecznymi. W 1992 r. zostaje powołana komisja ds. szkolenia i weryfikacji przewodników, a w 1994 r. przemianowana na regionalną komisję obejmującą wszystkie oddziały Zagłębia wraz z Jaworznem. Doświadczenie i ogromna wiedza naszych kolegów zostały wysoko ocenione przez władze wojewódzkie, dlatego koło otrzymało zgodę na samodzielną organizację kursu przewodników. 23 uczestników zdało egzamin z wynikiem pozytywnym, a już rok później kolejni kandydaci odbywali szkolenie przewodnickie. Mimo tak wielu przeszkolonych ludzi liczebność koła wciąż malała. Zmieniająca się rzeczywistość zmuszała ich do poszukiwania pracy poza turystyką, a na działalność społeczną nie wszyscy mieli czas.
od lewej: Włodzimierz Pucek, Adam Bogacki, Andrzej Stróżecki, Lidia Słaboń, Zdzisław Latacz
Po 2002 r. zapotrzebowanie na przewodników zaczęło jednak wzrastać, dlatego Zarząd Oddziału PTTK w Zawierciu podjął uchwałę o organizacji nowego kursu. W 2004 r. po ośmiomiesięcznym szkoleniu 17 uczestnikom udało się zaliczyć zarówno egzamin teoretyczny jak i praktyczny.
